Araç ne kadar iyi tamir edilmiş olursa olsun, kaza geçmişi nedeniyle ikinci el piyasasında değer kaybına uğrayacaktır. Bu kaybın, kusurlu tarafın trafik sigortası üzerinden tazmin edilmesi mümkündür. Ancak bazı durumlarda, sigorta şirketleri bu zararı karşılamamakta ya da eksik ödeme yapmaktadır. Böyle bir durumda, hak arayışının en güçlü yolu araç değer kaybı davası açmaktır. 2025 yılı itibarıyla yürürlükte olan güncel mevzuat, Anayasa Mahkemesi kararları ve uygulamadaki yargı içtihatları doğrultusunda, bu yazıda “Araç Değer Kaybı Davası Nasıl Açılır?” sorusuna kapsamlı yanıt verilecektir.
Araç değer kaybı davası, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun haksız fiillere ilişkin hükümleri uyarınca açılan bir tazminat davasıdır. Bu dava ile, kazaya kusursuz ya da daha az kusurlu olarak karışan tarafın, aracında meydana gelen değer kaybı zararı talep edilmektedir. Davanın muhatabı genellikle, kazaya kusurlu olarak karışan sürücünün trafik sigortasını yapan sigorta şirketi olur. Araç sahibinin doğrudan zarar sorumlusu kişiye karşı da dava açma hakkı vardır.
Araç Değer Kaybı Davası Açılmadan Önce Ne Yapılmalı?
Dava açmadan önce başvurulması gereken bazı yollar vardır. 2025 yılı itibarıyla bu süreç şu şekildedir:
● Öncelikle ilgili sigorta şirketine yazılı başvuru yapılmalıdır.
● Başvuruya eksper raporu, hasar fotoğrafları, ruhsat ve kaza tutanağı gibi belgeler eklenmelidir.
● Sigorta şirketi 15 gün içinde olumlu ya da olumsuz yanıt vermek zorundadır.
● Olumsuz yanıt verilmesi ya da hiç cevap verilmemesi halinde tahkim başvurusu yapılabilir.
Tahkim Yolunun Tüketilmesi Zorunlu mu?
Tahkim, zorunlu bir yol değildir ancak dava açmadan önce çözüm için denenebilecek hızlı ve düşük maliyetli bir seçenektir. Sigorta Tahkim Komisyonu, 2025 yılı itibarıyla 15.000 TL’ye kadar olan uyuşmazlıkları kısa sürede sonuçlandırmaktadır. Bu sınır üzerindeki taleplerde ise tarafların avukatla temsil edilmesi zorunludur.
Araç Değer Kaybı Davası Nasıl Açılır?
Araç değer kaybı davalarında görevli mahkeme, zarar miktarına göre değişmektedir:
● 15.000 TL’ye kadar olan davalarda: Sulh Hukuk Mahkemesi
● 15.000 TL ve üzeri davalarda: Asliye Hukuk Mahkemesi
Yetkili mahkeme ise, davalının ikametgâhının bulunduğu yer mahkemesi veya kazanın meydana geldiği yer mahkemesidir.
Dava şu taraflar arasında açılır:
● Davacı: Kazaya kusursuz ya da daha az kusurlu olarak karışan ve araç sahibi olan kişi
● Davalı: Kazaya kusurlu olarak karışan sürücünün sigorta şirketi (veya kusurlu şahıs)
Davaya Eklenmesi Gereken Belgeler
Davayı açarken dosyaya şu belgelerin eklenmesi gerekir:
● Kaza tespit tutanağı
● Bilirkişi ya da eksper raporu
● Servis faturaları ve onarım belgeleri
● Hasar fotoğrafları
● Sigorta şirketine yapılan başvuru ve gelen yanıt (veya cevap verilmediğine dair belgeler)
● Aracın ruhsatı ve sürücünün kimlik fotokopisi
2025 Güncel Mevzuat ve Yargı Uygulamaları
Anayasa Mahkemesi Kararı Sonrası Değişiklikler
Anayasa Mahkemesi’nin 09.10.2020 tarihli ve 2020/40 sayılı kararı ile “Genel Şartlar”a dayalı kilometre ve parça sınırlandırmaları iptal edilmiştir. Buna göre:
● 165.000 km üzerindeki araçlar için değer kaybı talebi mümkündür.
● Plastik tampon, cam, teyp, lastik, airbag, elektronik aksam gibi parçaların onarımı da artık değer kaybı kapsamındadır.
Değer Kaybı Hesaplamasında Güncel Formül (2025)
2025 yılı itibarıyla yargı mercileri tarafından en sık kullanılan formül şu şekildedir:
● Baz Değer Kaybı = Aracın Rayiç Değeri x %19
● Toplam Değer Kaybı = Baz Değer Kaybı x Hasar Katsayısı x Km Katsayısı
Örnek olarak, 250.000 TL piyasa değeri olan, 30.000 km’deki ve orta hasar almış bir araç için yaklaşık 20.000 TL civarında değer kaybı hesaplanabilir.
Avukatla Takip Edilmesi Gerekir mi?
Her ne kadar bazı dava türlerinde avukat zorunlu olmasa da, araç değer kaybı davası teknik, delile dayalı ve hukuki bilgi gerektiren bir dava türü olduğundan, bir avukat tarafından takip edilmesi hak kaybını önleyecektir.
● Dava dilekçesinin hazırlanması
● Eksik evrakların tespiti ve temini
● Bilirkişi atama talepleri ve raporlara itiraz
● Sigorta şirketinin eksik ya da kötü niyetli savunmalarına karşı hukuki cevaplar
● Mahkeme sürecinin takibi ve hükmün icrası
Araç değer kaybı davası, trafik kazası sonrası uğranan zararın gerçek anlamda tazmin edilmesi açısından son derece önemli bir yoldur. 2025 yılı itibarıyla yürürlükte olan mevzuat ve Anayasa Mahkemesi kararları, bu alanda mağdur olan araç sahiplerinin lehine birçok düzenleme getirmiştir. Bununla birlikte, dava açma sürecinin teknik yönü, belge hazırlığı, hesaplama yöntemleri ve süre takibi gibi birçok önemli detay barındırdığı unutulmamalıdır. Bu nedenle, değer kaybı talebinizin tam anlamıyla karşılık bulması için süreci bir avukat aracılığıyla yürütmeniz, hak kayıplarını önleyecektir. Trafikte mağdur olan her vatandaş gibi siz de yasal haklarınızı kullanın, değer kaybınızı geri alın. Çünkü adalet, sadece mahkemede değil; hakkı aramakla başlar.
