Müzik kültürümüzde Konya'ya ait olmadığı halde, Konya'ya mal edilen bir türkü vardır.
Özel günlerimizin vazgeçilmezi, eğlenceli günlerimizin olmazsa olmazı “Konyalım” türküsünden bahsediyorum.
Sekâret hastayı yatağından kaldıran, çalındığında içimizin kıpır kıpır olduğu Konyalım türküsünü ve hikayesini anlatacağım sizlere.
Sizleri bilemem ama ben Konyalım’ı bir Bedia Akartürk’ten bir de Kör Ahmet’ten dinlemeye bayılırım.
Esasen “Konyalım” türkü de değildir, şarkıdır. Pek çoğumuz bu şarkıyı Konya Türküsü olarak biliriz fakat işin aslı öyle değildir.
Bu şarkının ne Konya musikisi ne de Konya ile bir ilgisi vardır. Aslında "Konyalım" klasik anlamda bir şarkı da değildir, olsa olsa Kanto türünde söylenen bir musiki parçasıdır. Şarkıdan farkı; sahnede okunurken aynı zamanda oynanmasıdır.
Konyalım, Konya yöresine ait bir türkü değil demiştim.
Konyalım esasen bir Girit Hanya şarkısıdır yani Yunan kökenlidir.
Girit adasının başkenti Hanya’dır. Şarkı aslında Hanya da benim Konya da benim diye başlar.
Dilimizde bir deyim vardır; "Hanya'yı ve Konya'yı görmek" diye. Bu deyim de Girit’ten gelmedir.
Lafı uzatmadan Konyalım türküsünün Hanya’da doğup nasıl Konyalı olduğunu anlatayım;
Osmanlılar Yunanistan'ın Girit adasını fethettiği zaman Konya'dan çok sayıda aileleri oraya yerleştirirler. Girit Türklerinin kahır ekseninin kökeni, tıpkı Balkanlar’da, Kıbrıs’ta olduğu gibi Konya’dır.
Girit şehri olan Hanya’da Yunanlı bir kız oraya yerleştirilen ailelerden Konyalı bir gence âşık olur. Arada milliyet farkı, din farkı, kültür farkı vardır. Yunanlı kız bunların hiçbirine önem vermez aşkını bu şarkı ile ilan eder.
Konyalı genç ile Yunanlı kız kavuştu mu kavuşmadı mı bilinmez lakin Konyalım şarkısı o Yunanlı kız tarafından Konyalı sevdiğine yapılmıştır.
Yunanca orijinalini defalarca dinledim. Bizim Konyalım türküsünden tek farkı Yunanca söyleniyor olmasıdır. Yunanca şarkının sözlerini çevirince şu dizeler çıkıyor;
Hanya’da benim elli dirhem kestanem
Konyalıdan başkasını istemem
Yürü yavrum yürü
Saçlarını sürü
Şimdi burdan geçti Konyalının biri
Hanya’da benim elli dirhem bulgurum
Konyalının kaşlarına vurgunum
Hanya’da benim elli dirhem şekerim
Sen sarhoş ol ben kahrını çekerim
Hanya’da benim elli dirhem eriştem
Konyalıdan olsun benim eniştem
Hanya’da benim elli dirhem rakım
İçer içmez geçmez benim merakım
Hanya’da benim elli dirhem pırasam
Mumlar yaksam Konyalı’yı arasam
Şarkının Yunanca sözleri bizim bildiğimiz Konyalım türküsüne ne kadar çok benziyor değil mi? Yunanca Konyalım şarkısı ile Konyalım türküsünün bestesi ise birebir aynıdır.
Gelelim Hanya’da doğan Konyalım şarkısının Konya’ya nasıl gelip ünlendiğine;
Konya musiki alemine kadın şarkıcıların iştirak etmesi Cumhuriyetten sonra Müzikli Kahvelerin Konya'da açılması ve bu kahvehanelere, sanatçı olarak İstanbul'dan sanatçı kızların gelmesi ile başlar. İşte bu hanım sanatçılar Girit göçmeni Türklerden duydukları Konyalım şarkısını Konya’da o zaman söylemeye başlarlar. Şarkı Konyalılar tarafından çok beğenilir ve adeta sahiplenilir.
O gün bugündür Konyalım şarkısı Konya’ya mal olmuş, Konya yöresine ait bir türkü olarak çalınır söylenir olmuştur.
Gerçi şarkının nereden çıktığından ziyade kimi ifade ettiği önemlidir.
Sonuçta Konya’ya mal olmuş ve yıllardır Konya’da, tüm Türkiye’de Konya türküsü olarak söylenegelmiştir.
Yazıyı yazmaktaki amacım türkünün hikayesini, çıkış kaynağını anlatmaktır. Sağlıcakla kalın.
